Bukit Abal

Bukit Abal

*Bukit Aba*
بوكيت ابل
Bukit Abal Bukit Aba بوكيت ابل
Daerah
	Permandangan di Jeram Mengaji yang merupakan sebagian daripada daerah Bukit Abal
Negara	Malaysia
Negeri	Kelantan
Jajahan	Pasir Puteh
Pentadbiran
• Penggawa	Khairul Bharin bin Sulaiman
Keluasan
• Jumlah	17.9 batu persegi (46 km2)
Penduduk (2021)
• Jumlah penduduk	137,000
• Pecahan mengikut jantina	6.8% Lelaki; 6.9% Perempuan
Zon waktu	GMT
• Musim panas (DST)	GMT

Bukit Abal merupakan sebuah daerah dalam jajahan Pasir Puteh, Kelantan yang bersempadan dengan daerah Bukit Jawa dan Padang Pak Amat. Daerah ini memiliki keluasan lebih kurang 17.9 batu persegi atau 6667.5 hektar tanah yang menjadikannya daerah ketiga terluas di Pasir Puteh.

Berdasarkan bancian penduduk di jajahan Pasir Puteh bagi tahun 2020 dianggarkan penduduk daerah Bukit Abal adalah 137000 orang.^[2]Dari segi sejarah, Bukit Abal mempunyai kepentingan dalam pentadbiran tempatan dan telah mengalami perkembangan dari segi pembangunan sejak beberapa dekad yang lalu. Ia terkenal dengan keunikan geografi serta menjadi salah satu pusat pertumbuhan bagi komuniti setempat di Pasir Puteh.

Nama

Perkataan Abal merupakan nama sejenis pokok bunga ros dalam bahasa Arab

Terkenal

Daerah ini menjadi terkenal melalui sumbangan Tuan Guru Haji Daud bin Haji Omar al-Libadi, seorang ulama terkemuka yang mengasaskan pondok pengajian Islam di Bukit Abal. Beliau lahir pada tahun 1903 di Kampung Kerasak, Limbat, Kota Bharu, tetapi akhirnya menetap di Bukit Abal. Beliau mendapat pendidikan awal daripada ulama-ulama tempatan sebelum melanjutkan pengajian di Makkah. Di sana, beliau berguru dengan beberapa ulama besar dan mendalami ilmu tasawuf serta tarekat Ahmadiyah.

Sekembalinya ke Kelantan, beliau menubuhkan pondok pengajian Islam di Bukit Abal yang menjadi pusat pengajian penting di Pasir Puteh. Selain itu, beliau juga aktif menyebarkan ilmu melalui ceramah dan penulisan sehingga beliau meninggal dunia pada 1 Februari 1976.

Selain beliau, terdapat juga Tuan Guru Haji Wan Ahmad bin Haji Ismail, yang dikenali sebagai Haji Awang Limbat, yang merupakan bapa mertua kepada Haji Daud Bukit Abal. Beliau juga seorang pendakwah dan guru agama yang dihormati. Generasi seterusnya, seperti Tuan Guru Haji Mat Limbat, turut menyambung legasi keilmuan di Bukit Abal.

Kampung Seligi juga melahirkan beberapa ulama berpengaruh, antaranya Haji Senik bin Lebai Salleh, yang dikenali sebagai Haji Senik Seligi. Beliau merupakan anak Melayu pertama yang menuntut ilmu di Universiti al-Azhar, Mesir, sekitar tahun 1860-an. Sekembalinya ke tanah air, beliau ditawarkan jawatan sebagai Mufti Kelantan tetapi menolaknya kerana lebih berminat untuk mengajar dan menyebarkan ilmu agama kepada masyarakat.

Seorang lagi ulama penting dari Kampung Seligi ialah Tuan Guru Haji Abdul Hamid Hj. Daud, atau lebih dikenali sebagai Baba Hamid. Beliau menubuhkan Pondok Seligi pada tahun 1989 dan berperanan besar dalam pendidikan Islam di Kelantan. Beliau mendapat pendidikan agama di Pondok Pattani, Selatan Thailand, sebelum kembali ke tanah air untuk menyebarkan ilmu. Di bawah kepimpinannya, Pondok Seligi berkembang pesat, dan menjelang tahun 2012, ia mempunyai lebih 150 pelajar.

Bukit Abal juga terkenal melalui kesenian tradisional iaitu seni dikir barat melalui tokoh Daud Bukit Abal, seorang pendikir dan tukang karut tersohor di Pasir Puteh dan seluruh Kelantan. Persembahannya yang bersahaja tetapi berhemah telah mengharumkan nama Kampung Bukit Abal dalam arena kesenian tradisional Kelantan.

Pentadbiran

Daerah ini berpusat di Bukit Abal Barat manakala Kampung Banggol Pa' Esah merupakan kawasan padat di daerah ini.

Pentadbiran daerah ini diketuai oleh seorang Penggawa, yang berperanan sebagai pegawai kerajaan negeri yang menguruskan hal ehwal pentadbiran di peringkat daerah. Pejabat Penggawa Daerah Bukit Abal terletak di Kampung Bukit Abal, Pasir Puteh.

Daerah Bukit Abal dibahagikan kepada beberapa mukim, yang diketuai oleh seorang Penghulu. Penghulu berperanan sebagai pegawai perhubungan antara kerajaan dan rakyat, menguruskan urusan berkaitan pentadbiran tanah, agama Islam, keselamatan, pembangunan, kegiatan sosial, dan kebajikan masyarakat di peringkat kampung. Antara penghulu mukim di Bukit Abal:

Mukim	Mukim Penghulu	Kampung
Bukit Abal Barat	Bukit Abal	Bukit Abal
Bukit Abal Barat	Bukit Abal	Mutiara Bukit Abal
Bukit Abal Timor	Cherang Rotan	Mutiara Bukit Abal
	Cherang Rotan	Cherang Rotan
	Permatang Sungkai
Permatang Sungkai
		Permatang Sungkai
		Permatang Rambai
	Permatang Gading	Permatang Gading
Seligi	Seligi	Seligi Tok Harun (Barat)
		Seligi Timor
		Seligi Tengah
	Banggol Pa Esah	Banggol Pa Esah
	Banggol Pa Esah	Gong Sawa
Banggol Stol	Banggol Stol	Banggol Setol
	Banggol Stol	Alor Batu
	Sungai Durian	Sungai Durian
	Sungai Durian	Bendang
Berangan	Berangan	Berangan
	Berangan	Banggol Jenereh
	Lepah	Lepah

Kemudahan

Pusat pendidikan

Daerah Bukit Abal merupakan sebuah kawasan yang semakin berkembang dalam sektor pendidikan. Dengan adanya pelbagai institusi pendidikan dari peringkat rendah hingga menengah, termasuk sekolah aliran kebangsaan dan agama, daerah ini memainkan peranan penting dalam melahirkan generasi berilmu dan berakhlak.

Sekolah Rendah di Bukit Abal

Daerah ini mempunyai beberapa sekolah kebangsaan yang menyediakan pendidikan asas kepada kanak-kanak setempat:

Sekolah Kebangsaan Bukit Abal – Sekolah utama di kawasan ini, terkenal dengan pencapaian akademik yang baik serta penglibatan aktif dalam kokurikulum.
Sekolah Kebangsaan Banggol Pa' Esah – Sebuah institusi yang sering mencatat keputusan cemerlang dalam peperiksaan dan turut aktif dalam aktiviti sukan serta kesenian.
Sekolah Kebangsaan Seligi – Sekolah ini dikenali dengan program pendidikan yang seimbang, menggabungkan akademik dan kegiatan luar bilik darjah.
Sekolah Kebangsaan Kampong Berangan – Berkhidmat untuk komuniti setempat, sekolah ini berusaha memastikan setiap pelajar mendapat pendidikan berkualiti.

Sekolah Menengah di Bukit Abal

Bagi pendidikan peringkat menengah, terdapat beberapa sekolah yang menampung pelajar dari kawasan sekitar:

Sekolah Menengah Kebangsaan Sri Maharaja – Sekolah menengah utama di daerah ini yang menawarkan pelbagai program akademik dan kokurikulum untuk melahirkan pelajar yang berdaya saing.

SMU(A) Diniah Permatang Rambai – Sebuah lagi institusi pendidikan agama yang menyediakan pendidikan Islam secara formal serta akademik moden untuk melahirkan pelajar yang seimbang dari segi duniawi dan ukhrawi.

SMU(A) Tarbiah Islamiah Lepah – Sekolah Menengah Ugama (Arab) yang menawarkan pendidikan berteraskan Islam dengan penekanan kepada pengajian agama dan akademik.

Klinik Kesihatan

Daerah Bukit Abal mempunyai beberapa kemudahan kesihatan yang menyediakan perkhidmatan perubatan kepada penduduk setempat seperti klinik desa (KD) dan klinik kesihatan (KK).

Klinik Desa Bukit Abal
Klinik Desa Permatang Sungkai
Klinik Kesihatan Banggol Pa' Esah

Masjid

Daerah Bukit Abal mempunyai beberapa masjid mukim yang berperanan penting dalam komuniti setempat. Berikut adalah senarai masjid-masjid tersebut:

Masjid Mukim Bukit Abal
Masjid Mukim Permatang Gading
Masjid Mukim Permatang Sungkai
Masjid Mukim Seligi
Masjid Mukim Banggol Pa' Esah
Masjid Mukim Banggol Setol
Masjid Mukim Berangan
Masjid Mukim Lepah

Tarikan pelancong

Daerah ini terkenal dengan tarikan pelancongan seperti Jeram Mengaji, Rumah Dusun dan Madrasah Ihya Ulumuddin.

Rujukan

^ https://ptjpp.kelantan.gov.my/index.php/ms/hubungi-kami/direktori-pegawai-dan-kakitangan
^ Profil Jajahan Pasir Puteh 2020 (PDF). Pejabat Tanah dan Jajahan Pasir Puteh. 30 Julai 2019. m/s. 33–34.

Senarai Kod Mukim / Daerah di Kelantan Diarkibkan 2011-06-27 di Wayback Machine

Rencana berkaitan geografi ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

[1] ttps://ptjpp.kelantan.gov.my/index.php/ms/hubungi-kami/direktori-pegawai-dan-kakitangan

[2] Profil Jajahan Pasir Puteh 2020 (PDF). Pejabat Tanah dan Jajahan Pasir Puteh. 30 Julai 2019. m/s. 33–34.

[1]

[2]