Rand Afrika Selatan - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

Rand Afrika Selatan
Rand Afrika Selatan
Senarai 10 nama rasmi lain: ; Suid-Afrikaanse rand (Afrikaans) ; South African rand (bahasa Inggeris) ; iRanti yeSewula Afrika (Ndebele Selatan) ; iRanti yoMzantsi Afrika (Xhosa) ; iRandi laseNingizimu Afrika (Zulu) ; liRandi laseNingizimu Afrika (Swazi) ; Ranta ya Afrika-Borwa (Northern Sotho) ; Ranta ya Afrika Borwa (Sotho) ; Ranta ya Aforika Borwa (Tswana) ; Rhandi ya Afrika Dzonga (Tsonga) ; Rannda ya Afurika Tshipembe (Venda) ;
ISO 4217
Kod	ZAR
Nombor	710
Eksponen	2
Jenis mata wang
Superunit
16,500	Krugerrand (nilai dipaut dengan 1 auns emas)
Subunit
1/100	cent (sen)
Bentuk jamak	rand
Simbol	R
cent (sen)	c
Wang kertas	R 10, R 20, R 50, R 100, R 200
Syiling	10c, 20c, 50c, R 1, R 2, R 5, Krugerrand
Demografi
Pengguna rasmi	Afrika Selatan; Lesotho; Namibia; Eswatini
Pengguna tidak rasmi	Zimbabwe
Pengeluaran
Bank pusat	Bank Rizab Afrika Selatan
Tapak web	www.resbank.co.za
Penilaian
Inflasi	3.6% (Afrika Selatan sahaja)
Sumber	Bank Rizab Afrika Selatan, November 2010
Kaedah	IHP
Dipancang dengan	loti Lesotho, lilangeni Swaziland, and dolar Namibia pada tara
Catatan
	^ Ahli Common Monetary Area. ; ^ Ahli Common Monetary Area, digunakan bersama loti Lesotho ; ^ Ahli Common Monetary Area, digunakan bersama dolar Namibia ; ^ A Common Monetary Area, digunakan bersama lilangeni Swaziland ; ^ Bersama dolar Zimbabwe (digantung sepenuhnya sejak 12 April 2009), euro, dolar AS, paun sterling, pula Botswana, rupee India, dolar Australia, Renminbi, and yen Jepun. Dolar Ameriika Syarkat dipergunakan sebagai matawang rasmi untuk kesemua urus niaga pemerintah negara tersebut. ;
	sunting Lihat pendokumenan templat ini

Rand adalah matawang rasmi Afrika Selatan. Ia mula diperkenalkan pada 1961, sebaik sahaja negara ini merdeka daripada jajahan British dan menjadi sebuah republik, menggantikan paun Afrika Selatan sebagai matawang yang sah. Satu Rand boleh dibahagikan kepada 100 "cent". Rand boleh didapati dalam 5 wang kertas (R10, R20, R50, R100 dan R200) dan 9 duit syiling (1c, 2c, 5c, 10c, 20c, 50c, R1, R2 and R5).

Penamaan[sunting | sunting sumber]

Matawang ini dinamakan sempena Witwatersrand (maksud dari bahasa Afrikaans: "rabung air putih") iaitu lombong emas pertama di Afrika Selatan yang dikenali dengan deposit emasnya ynag banyak.

Sejarah[sunting | sunting sumber]

Mata wang rand diperkenalkan dahulunya oleh Kesatuan Afrika Selatan pada 14 Februari 1961 iaitu tiga bulan sebelum tertubuhnya Republik Afrika Selatan.^[1] Sebuah "suruhanjaya pempuluhan syiling" (Decimal Coinage Commission) telah ditubuhkan sebagai suatu proses peralihan daripada matawang yang sedia ada iaitu paun, shilling dan pence serta dicadangkan pada 8 Ogos 1958.^[2] Matawang ini menggantikan paun Afrika Selatan sebagai tender sah negara ini pada kadar 2 rand kepada 1 pound, atau 10 shilling kepada 1 rand. Pemerintah negara tersebut memperkenalkan sebuah kempen pemgenalan mengenai matawang baru ini bersama maskotnya Decimal Dan (atau Dan Desimaal dalam bahasa Afrikaans) serta iklan radio^[3] untuk memaklumkan perubahan matawang tersebut kepada orang ramai.^[4]

Selepas serangan pengganas 11 September 2001 di New York, Amerika Syarikat, Rand mengalami kesan yang teruk berbanding dengan semua matawang asing, dan masalah dinegara jirannya iaitu Zimbabwe telah menurunkan nilai matawang ini. Pada Disember 2001, Rand telah mencecah tahap paling rendah iaitu 1 USD = 13.85 ZAR; Namun sejak akhir-akhir ini, Rand telah kembali kukuh terutamanya berbanding dolar Amerika. Satu suruhanjaya telah ditubuhkan untuk mengenalpasti sebab-sebab penurunan Rand, tetapi agak sukar untuk mencari sebab utama penurunannya.

Pada Ogos 2004, satu duit syiling R5 telah diperkenalkan dengan sekuriti baru untuk mengelakkan pemalsuan. Unsur-unsur sekuritinya termasuklah penggunaan imej dwi-logam dan huruf mikro atau "micro-lettering".

Rujukan[sunting | sunting sumber]

^ "From Van Riebeeck to Madiba". News24. 2012-09-12. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-20. Dicapai pada 2018-01-17.
^ "The Reserve Bank and the Rand: Some historic reflections". Resbank.co.za. 29 November 2001. Dicapai pada 2012-09-05.
^ "'Decimal Dan' Sings: Catchy Tune Teaches New Currency". The Spokesman-Review. 10 January 1961. Dicapai pada 2012-09-05.
^ A General's Story: from an Era of War and Peace, m/s 32

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Laman matawang Bank Rizab Afrika Selatan Diarkibkan 2020-04-13 di Wayback Machine
laman mengenai matawang Afrika Selatan dengan gambaran ringkas mengenai setiap wang kertas yang digunakan.
laman mengenai matawang rand lama ketika zaman apartheid Afrika Selatan.

[1] Ahli Common Monetary Area.

[2] Ahli Common Monetary Area, digunakan bersama loti Lesotho

[3] Ahli Common Monetary Area, digunakan bersama dolar Namibia

[4] A Common Monetary Area, digunakan bersama lilangeni Swaziland

[5] Bersama dolar Zimbabwe (digantung sepenuhnya sejak 12 April 2009), euro, dolar AS, paun sterling, pula Botswana, rupee India, dolar Australia, Renminbi, and yen Jepun. Dolar Ameriika Syarkat dipergunakan sebagai matawang rasmi untuk kesemua urus niaga pemerintah negara tersebut.

[6] "From Van Riebeeck to Madiba". News24. 2012-09-12. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-20. Dicapai pada 2018-01-17.

[7] "The Reserve Bank and the Rand: Some historic reflections". Resbank.co.za. 29 November 2001. Dicapai pada 2012-09-05.

[8] "'Decimal Dan' Sings: Catchy Tune Teaches New Currency". The Spokesman-Review. 10 January 1961. Dicapai pada 2012-09-05.

[9] A General's Story: from an Era of War and Peace, m/s 32

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[1]

[2]

[3]

[4]

l b s Mata wang Afrika
Utara	Dinar Algeria Paun/Genih Mesir Euro Plazas de soberanía Dinar Libya Ouguiya Mauritania Dirham Maghribi Peseta Sahrawi (tidak diakui) Paun Sudan Dinar Tunisia
Tengah	Kwanza Angola Franc Burundi Franc CFA Afrika Tengah Cameroon Republik Afrika Tengah Chad Republik Congo Guinea Khatulistiwa Gabon Franc Congo Franc Rwanda
Timur	Franc Comoros Franc Djibouti Nakfa Eritrea Birr Habsyah shilling Kenya Rupee Seychelles shilling Somalia Shilling Somaliland (tidak diakui) Paun Sudan Selatan Shilling Tanzania Shilling Uganda
Selatan	Pula Botswana pound sterling British Saint Helena, Ascension dan Tristan da Cunha Zimbabwe Euro Selatan Prancis dan Tanah Antartika Mayotte Réunion Zimbabwe Loti Lesotho Ariary Madagaskar Kwacha Malawi Rupee Mauritius Metical Mozambique Dolar Namibia Pound Saint Helena Rand Afrika Selatan Lesotho Namibia Swaziland Zimbabwe Lilangeni Swaziland Dolar AS Zimbabwe Kwacha Zambia Dolar Zimbabwe (dihapuskan kerana hiperinflasi sejak April 2009) Koin Bond Zimbabwe (sejak 18 Disember 2014 - didenominasikan dalam sen AS)
Barat	Escudo Tanjung Verde Euro Kepulauan Canaria Madeira Dalasi Gambia Cedi Ghana Franc Guinea Dolar Liberia Naira Nigeria Dobra São Tomé dan Príncipe Leone Sierra Leone Franc CFA Afrika Barat Benin Burkina Faso Guinea-Bissau Pantai Gading Mali Niger Senegal Togo

Rand Afrika Selatan
Senarai 10 nama rasmi lain: Suid-Afrikaanse randcode: af is deprecated (Afrikaans) South African randcode: en is deprecated (bahasa Inggeris) iRanti yeSewula Afrikacode: nr is deprecated (Ndebele Selatan) iRanti yoMzantsi Afrikacode: xh is deprecated (Xhosa) iRandi laseNingizimu Afrikacode: zu is deprecated (Zulu) liRandi laseNingizimu Afrikacode: ss is deprecated (Swazi) Ranta ya Afrika-Borwacode: nso is deprecated (Northern Sotho) Ranta ya Afrika Borwacode: st is deprecated (Sotho) Ranta ya Aforika Borwacode: tn is deprecated (Tswana) Rhandi ya Afrika Dzongacode: ts is deprecated (Tsonga) Rannda ya Afurika Tshipembecode: ve is deprecated (Venda)
ISO 4217
Kod	ZAR
Nombor	710
Eksponen	2
Jenis mata wang
Superunit
16,500	Krugerrand (nilai dipaut dengan 1 auns emas)
Subunit
1/100	cent (sen)
Bentuk jamak	rand
Simbol	R
cent (sen)	c
Wang kertas	R 10, R 20, R 50, R 100, R 200
Syiling	10c, 20c, 50c, R 1, R 2, R 5, Krugerrand
Demografi
Pengguna rasmi	Afrika Selatan^[a] Lesotho^[b] Namibia^[c] Eswatini^[d]
Pengguna tidak rasmi	Zimbabwe^[e]
Pengeluaran
Bank pusat	Bank Rizab Afrika Selatan
Tapak web	www.resbank.co.za
Penilaian
Inflasi	3.6% (Afrika Selatan sahaja)
Sumber	Bank Rizab Afrika Selatan, November 2010
Kaedah	IHP
Dipancang dengan	loti Lesotho, lilangeni Swaziland, and dolar Namibia pada tara
Catatan
^ Ahli Common Monetary Area. ^ Ahli Common Monetary Area, digunakan bersama loti Lesotho ^ Ahli Common Monetary Area, digunakan bersama dolar Namibia ^ A Common Monetary Area, digunakan bersama lilangeni Swaziland ^ Bersama dolar Zimbabwe (digantung sepenuhnya sejak 12 April 2009), euro, dolar AS, paun sterling, pula Botswana, rupee India, dolar Australia, Renminbi, and yen Jepun. Dolar Ameriika Syarkat dipergunakan sebagai matawang rasmi untuk kesemua urus niaga pemerintah negara tersebut.
sunting Lihat pendokumenan templat ini