Zhangzhou
漳州市 Changchew | |
|---|---|
Bandar peringkat prefektur | |
Kampung Aojiao Sungai Jiulong Gerbang batu era Dinasti Ming di Xiangcheng Gua Hukong Dropping di Daerah Dongshan Gunung Wushan Taman Eko Barat | |
 Lokasi bidang kuasa Bandar Zhangzhou dalam Fujian | |
 | |
  Zhangzhou Lokasi di China | |
| Koordinat (kerajaan perbandaran Zhangzhou): 24°30′47″N 117°38′49″E / 24.513°N 117.647°E | |
| Negara | Republik Rakyat China |
| Wilayah | Fujian |
| Kerusi perbandaran | Daerah Xiangcheng |
| Keluasan | |
| • Bandar peringkat prefektur | 12,882.27 km2 (4,973.87 batu persegi) |
| • Bandar | 2,590.23 km2 (1,000.09 batu persegi) |
| • Metro | 4,290.84 km2 (1,656.70 batu persegi) |
| Penduduk (Banci 2020)[1] | |
| • Bandar peringkat prefektur | 5,054,328 |
| • Kepadatan | 390/km2 (1,000/batu persegi) |
| • Bandar | 939,943 |
| • Kepadatan bandar | 360/km2 (940/batu persegi) |
| • Metro | 7,284,148 |
| • Kepadatan metro | 1,700/km2 (4,400/batu persegi) |
| KDNK[2] | |
| • Bandar peringkat prefektur | CN¥ 454.6 billion US$ 65.9 billion |
| • Per kapita | CN¥ 89,834 US$ 14,107 |
| Zon waktu | UTC+8 (CST) |
| Poskod | 363000 |
| Kod kawasan | 596 |
| Kod ISO 3166 | CN-FJ-06 |
| Plat Lesen | 闽E |
| Dialek tempatan | Min Nan: Dialek Zhangzhou |
| Pokok bandar | Cinnamomum camphora |
| Bunga bandar | Narcissus tazetta |
| Laman sesawang | zhangzhou |
.jpg)
| Zhangzhou | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 "Zhangzhou" dalam aksara Cina biasa | |||||||||||||||||||||
| Bahasa Cina | 漳州 | ||||||||||||||||||||
| Pos | Changchow | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Zhangzhou (/ˈdʒæŋˈdʒoʊ/, Mandarin: [ʈʂaŋ.ʈʂóʊ]) ialah sebuah bandar peringkat prefektur di Wilayah Fujian, China. Prefektur di sekitar bandar utama ini merangkumi sudut tenggara wilayah tersebut, menghadap Selat Taiwan dan (bersama Quanzhou) mengelilingi prefektur Xiamen.
Nama
Zhangzhou ialah pinyin romanisasi atonal bagi nama bandar ini 漳州, menggunakan sebutan dalam Bahasa Mandarin Piawai.[3] Namanya berasal daripada status lampau sebagai kerusi Prefektur Zhang dalam China imperial. Nama yang sama pernah dirumikan sebagai Changchow pada Peta Pos China dan Chang-chou dalam sistem Wade-Giles. Romanisasi lain termasuk Chang-chow.[4]
Ia juga muncul sebagai Chang-chu,[5] Changchew, Chiang-chew, Chiang-Chew, Chiang Chew, Chiochiu,[6] Chanchiu,[6] Changchiu[6] daripada sebutan tempatan dialek Zhangzhou dalam Hokkien Cina: 漳州; Pe̍h-ōe-jī: Chiang-chiu / Chioⁿ-chiu.[7] Nama ini muncul dalam sumber Jesuit Empayar Sepanyol dan Empayar Portugis sebagai Chincheo, daripada sebutan dialek Quanzhou dalam Hokkien Cina: 漳州; Pe̍h-ōe-jī: Cheng-chiu, yang kemudiannya diinggriskan menjadi Chinchew. Menjelang abad ke-19, bagaimanapun, nama Chinchew telah beralih penggunaannya untuk merujuk kepada Quanzhou, sebuah pelabuhan lain kira-kira 65 batu (105 km) timur laut dari pusat Zhangzhou.[8]
Geografi
Zhangzhou terletak di tebing Sungai Jiulong di selatan Fujian, kira-kira 35 batu (56 km) dari pusat Xiamen,[4] yang kawasan teras bandarnya telah berkembang membentuk kawasan bandar bersatu dengannya. Prefektur Zhangzhou meliputi sudut tenggara wilayah, mengelilingi Xiamen. Prefektur Quanzhou berada di timur laut, Longyan di barat laut, dan Shantou di Guangdong di barat daya.
Iklim
Zhangzhou mempunyai iklim subtropika lembap yang dipengaruhi monsun (pengelasan Köppen Cfa), dengan musim sejuk sederhana hingga hangat, serta musim panas yang panjang, sangat panas dan lembap. Purata suhu 24 jam bulanan antara 13.2 °C (55.8 °F) pada Januari hingga 28.8 °C (83.8 °F) pada Julai, dengan purata tahunan 21.3 °C (70.3 °F). Tempoh bebas fros berlangsung selama 330 hari.
| Data iklim untuk Zhangzhou, ketinggian 57 m (187 ka), (normal 1991–2020, ekstrem 1971–2000) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulan | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov | Dis | Tahun |
| Rekod tinggi suhu, °C (°F) | 28.8 (83.8) |
30.3 (86.5) |
33.7 (92.7) |
35.1 (95.2) |
37.5 (99.5) |
37.6 (99.7) |
38.6 (101.5) |
38.1 (100.6) |
37.1 (98.8) |
34.6 (94.3) |
35.2 (95.4) |
29.1 (84.4) |
38.6 (101.5) |
| Purata maksimum suhu harian, °C (°F) | 18.7 (65.7) |
19.4 (66.9) |
21.7 (71.1) |
26.0 (78.8) |
29.2 (84.6) |
31.9 (89.4) |
34.3 (93.7) |
33.9 (93.0) |
32.2 (90.0) |
29.0 (84.2) |
25.3 (77.5) |
20.8 (69.4) |
26.9 (80.4) |
| Purata suhu harian, °C (°F) | 14.1 (57.4) |
14.7 (58.5) |
17.0 (62.6) |
21.2 (70.2) |
24.8 (76.6) |
27.6 (81.7) |
29.4 (84.9) |
28.9 (84.0) |
27.6 (81.7) |
24.3 (75.7) |
20.5 (68.9) |
16.0 (60.8) |
22.2 (71.9) |
| Purata minimum suhu harian, °C (°F) | 11.0 (51.8) |
11.8 (53.2) |
13.9 (57.0) |
18.0 (64.4) |
21.8 (71.2) |
24.7 (76.5) |
26.0 (78.8) |
25.6 (78.1) |
24.3 (75.7) |
20.8 (69.4) |
17.0 (62.6) |
12.6 (54.7) |
19.0 (66.1) |
| Rekod rendah suhu, °C (°F) | 1.3 (34.3) |
1.3 (34.3) |
3.0 (37.4) |
7.3 (45.1) |
12.3 (54.1) |
17.0 (62.6) |
21.0 (69.8) |
21.3 (70.3) |
16.8 (62.2) |
7.6 (45.7) |
4.8 (40.6) |
−0.1 (31.8) |
−0.1 (31.8) |
| Purata kerpasan, mm (inci) | 46.3 (1.82) |
70.8 (2.79) |
106.9 (4.21) |
128.3 (5.05) |
199.2 (7.84) |
270.1 (10.63) |
198.5 (7.81) |
263.8 (10.39) |
175.5 (6.91) |
56.0 (2.20) |
42.0 (1.65) |
46.8 (1.84) |
1,604.2 (63.14) |
| Purata bilangan hari kerpasan (≥ 0.1 mm) | 7.6 | 10.1 | 13.5 | 13.1 | 15.8 | 18.0 | 11.8 | 14.9 | 10.7 | 4.4 | 5.2 | 6.3 | 131.4 |
| Purata kelembapan relatif (%) | 72 | 75 | 76 | 76 | 78 | 80 | 75 | 77 | 73 | 67 | 69 | 69 | 74 |
| Purata bulanan jangka masa sinaran matahari | 130.4 | 101.5 | 102.9 | 118.3 | 131.4 | 147.3 | 219.6 | 195.6 | 178.9 | 182.0 | 156.9 | 146.8 | 1,811.6 |
| Peratus mungkin sinaran matahari | 39 | 32 | 28 | 31 | 32 | 36 | 53 | 49 | 49 | 51 | 48 | 45 | 41 |
| Sumber 1: Pentadbiran Meteorologi China[9][10] | |||||||||||||
| Sumber 2: Cuaca China[11] | |||||||||||||
Sejarah
Menurut Odoric of Pordenone, Zhangzhou merupakan sebuah bandar makmur yang dua kali ganda saiz Bologna.[12]
Pada awal Dinasti Qing, Zhangzhou ialah pelabuhan utama Fujian yang berdagang dengan Macao Portugis dan Sepanyol Manila. Untuk suatu tempoh, Portugis mengekalkan sebuah kilang perdagangan di bandar ini.[13]
Pada akhir Dinasti Qing, Zhangzhou kekal sebagai pusat pengeluaran sutera, bata, dan gula dengan kira-kira sejuta penduduk serta perdagangan dalaman dan maritim yang luas. Tembok bandarnya mempunyai lilitan kira-kira 4.5 batu (7.2 km) tetapi termasuk banyak kawasan lapang dan tanah pertanian. Jalannya berturap dengan granit tetapi kurang disenggara. Jambatan 800-kaki (240 m) merentasi Sungai Jiulong terdiri daripada papan kayu yang diletakkan di antara 25 tiang batu pada jarak yang hampir sama.[14] Pelabuhan Xiamen di sebuah pulau di muara Sungai Jiulong berfungsi terutamanya sebagai pusat perdagangan bagi hasil dan barangan Zhangzhou serta kawasan pedalamannya;[15] kedua-duanya terjejas dari segi ekonomi apabila ladang teh India menjatuhkan permintaan untuk teh Fujian pada akhir abad ke-19.[16]
Dari 1918 hingga 1920, Chen Jiongming menubuhkan wilayah anarkis Wilayah Perlindungan Perlembagaan Fujian Selatan dengan Zhangzhou sebagai ibu kotanya.[17]
Bandar lama Zhangzhou (kini Daerah Xiangcheng) telah diduduki pada April dan Mei 1932 oleh sekumpulan gerila Komunis yang diketuai oleh Mao Zedong. Disebabkan kehadiran kapal perang Barat di Teluk Xiamen, penghantaran senjata dari Kesatuan Soviet tidak dapat sampai ke hulu Sungai Jiulong kepada pasukan Mao dan pangkalan utama Komunis. Menyedari hal ini, Mao berundur dari bandar tersebut, menurut sesetengah catatan dengan sejumlah besar rampasan daripada penduduknya.[18]
Pentadbiran
Zhangzhou merangkumi 4 daerah bandar, dan 7 daerah.[19]
- Daerah Xiangcheng (芗城区)
- Daerah Longwen (龙文区)
- Daerah Longhai (龙海区)
- Daerah Changtai (长泰区)
- Daerah Dongshan (东山县)
- Daerah Hua'an (华安县)
- Daerah Nanjing (南靖县)
- Daerah Pinghe (平和县)
- Daerah Yunxiao (云霄县)
- Daerah Zhangpu (漳浦县)
- Daerah Zhao'an (诏安县)
| Peta |
|---|
 |
Demografi
Semasa Banci penduduk China 2020, seluruh kawasan Zhangzhou mempunyai 5,054,328 penduduk. Bersama dengan 2,120,178 orang di pusat Xiamen, daerah bandar Xiangcheng, Longwen, Longhai dan Changtai, membentuk satu kawasan metropolitan dengan kira-kira 7,284,148 orang.
Bahasa utama masyarakat Hokkien Zhangzhou ialah dialek tempatan Min Nan, sebahagian daripada cabang Min Selatan dalam Bahasa Cina Min.
Bahasa Hakka juga dituturkan di kawasan tani luar bandar Zhangzhou di bahagian barat dan selatan.
Ekonomi
Pes tampal Babao telah dicipta oleh ahli perubatan Wei Changan sebagai ubat tradisional pada tahun 1673. Ia digunakan semula untuk kegunaan seni beberapa tahun kemudian dan mendapat perhatian diraja pada zaman Maharaja Qianlong. Ia kekal dihargai kerana warnanya yang terang dan baunya yang harum.
Sebuah kilang petrokimia utama yang menghasilkan paraxilena, dimiliki oleh Kumpulan Xianglu yang berpangkalan di Taiwan, terletak di Semenanjung Gulei di Zhangzhou. Kilang ini mengalami kebakaran besar pada tahun 2013 dan 2015.[20]
Pengangkutan
Dua stesen penumpang berkhidmat di Zhangzhou:
- Stesen Kereta Api Zhangzhou Timur di laluan lama Kereta api Yingtan–Xiamen, di timur laut bandar;
- Stesen Kereta Api Zhangzhou, persimpangan Kereta api Xiamen–Shenzhen berkelajuan tinggi dan Kereta api Longyan–Xiamen, dibuka pada tahun 2012, terletak di selatan bandar.
Pendidikan
- Universiti Normal Minnan
- Kolej Teh Tenfu
- Kolej Sains dan Teknologi Zhangzhou
Penduduk terkenal
- Chen Yuanguang (657–711), pemimpin gerakan untuk mengasinisasikan Fujian dan Guangdong utara.
- Khaw Soo Cheang (1786–1882), saudagar dan gabenor sebuah wilayah di Thailand.
- Lim Gu Tong (1895–1976), penulis antarabangsa, duta budaya dan pencipta.
- Fang Zhouzi (1967), penulis sains.
Bandar berkembar
Zhangzhou dipasangkan dengan wilayah, bandar dan pekan berikut:[21]
Palembang, Sumatera Selatan (sejak 2002)[22]
Isahaya, Nagasaki- Date, Subpersekutuan Iburi
Gödöllő, Wilayah Pest
Wageningen, Gelderland
Honolulu, Hawaii
Rujukan
- ^ "China: Fújiàn (Prefektur, Bandar, Daerah dan Daerah Kecil) - Statistik Penduduk, Carta dan Peta".
- ^ 福建省统计局、国家统计局福建调查总队 (Ogos 2021). 《福建统计年鉴－2021》. China Statistics Press. ISBN 978-7-5037-9510-7. Diarkibkan daripada yang asal pada 2022-03-01. Dicapai pada 2021-12-23.
- ^ "Zhangzhou". Collins English Dictionary.
- ^ a b Baynes, T. S., penyunting (1878), , Encyclopædia Britannica, 5 (ed. ke-9), New York: Charles Scribner's Sons, m/s. 391
- ^ Baynes, T. S., penyunting (1878), , Encyclopædia Britannica, 1 (ed. ke-9), New York: Charles Scribner's Sons, m/s. 748
- ^ a b c Van der Loon, Piet (1967). "The Manila Incunabula and Early Hokkien Studies, Part 2" (PDF). Asia Major. New Series (dalam bahasa Inggeris). 13: 95–186. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 2021-02-25. Dicapai pada 2024-06-17.
- ^ Pitcher, Philip Wilson (1893). Fifty Years in Amoy or A History of the Amoy Mission, China. New York: Reformed Church in America. m/s. 33.
- ^ Yule, Henry (1878), , dalam Baynes, T. S. (penyunting), Encyclopædia Britannica, 5 (ed. ke-9), New York: Charles Scribner's Sons, m/s. 673
- ^ 中国气象数据网 – WeatherBk Data (dalam bahasa Cina). Pentadbiran Meteorologi China. Dicapai pada 22 September 2023.
- ^ 中国气象数据网 (dalam bahasa Cina). Pentadbiran Meteorologi China. Dicapai pada 22 September 2023.
- ^ 漳州 - 数据气象 -中国天气网 (dalam bahasa Cina). Cuaca China. Dicapai pada 21 November 2022.
- ^ Yule, Henry (2002). The Travels of Friar Odoric. m/s. 123.
- ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamaquanzhou2 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamaChang-chow2 - ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamaamoy2 - ^ Chisholm, Hugh, penyunting (1911), , Encyclopædia Britannica (dalam bahasa Inggeris), 1 (ed. ke-11), Cambridge University Press, m/s. 878.
- ^ Chen Jiongming Anarchism and the Federalist State
- ^ Zhang Rong; dll. (2005), Mao: The Unknown Story, m/s. 117.
- ^ Zhangzhou Government. "Approaching Zhangzhou". Zhangzhou Government.
- ^ "Sebuah kilang kimia kontroversi di China telah meletup untuk kali kedua dalam tempoh dua tahun". Quartz. 2015-04-07. Diarkibkan daripada yang asal pada 2022-08-20.
- ^ "Senarai hubungan bandar berkembar Fujian dengan luar negara" (dalam bahasa Cina). Pejabat Hal Ehwal Luar Negeri Kerajaan Rakyat Wilayah Fujian. Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-03-16. Dicapai pada 2009-09-07.
- ^ "南苏门答腊省概况" (dalam bahasa Cina). Dicapai pada 17 December 2020.