| Sebahagian daripada siri Politik |
| Bentuk asas pemerintahan |
|---|
Negara satelit atau negara tanggungan ialah sebuah negara yang secara rasmi merdeka tetapi berada di bawah pengaruh atau kawalan politik, ekonomi, dan ketenteraan yang kuat daripada negara lain.[1] Istilah ini dicipta melalui analogi dengan objek planet yang mengorbit objek yang lebih besar, seperti bulan yang lebih kecil berputar mengelilingi planet yang lebih besar, dan digunakan terutamanya untuk merujuk kepada negara anggota Pakatan Warsaw di Eropah Tengah dan Eropah Timur semasa Perang Dingin,[2] serta Mongolia dan Tuva antara tahun 1924 dan 1990,[3] yang semuanya secara ekonomi, budaya dan politik telah didominasi oleh Kesatuan Soviet. Walaupun ia merujuk terutamanya kepada negara-negara yang dikawal oleh Soviet di Eropah Tengah dan Timur atau Asia, dalam sesetengah konteks istilah ini juga merujuk kepada negara lain di bawah hegemoni Soviet semasa Perang Dingin, seperti Korea Utara (terutamanya sekitar Perang Korea 1950–1953), Cuba (terutamanya selepas menyertai Comecon pada tahun 1972), dan beberapa negara dalam lingkungan pengaruh Amerika Syarikat, seperti Vietnam Selatan (terutamanya semasa Perang Vietnam). Dalam penggunaan Barat, istilah ini jarang digunakan untuk merujuk kepada negara selain daripada yang berada dalam orbit Soviet. Dalam penggunaan Soviet, istilah ini digunakan untuk merujuk kepada negara dalam orbit Jerman Nazi, Fasis Itali, dan Empayar Jepun, manakala di Barat, istilah yang biasa digunakan untuk merujuk kepada negara-negara tersebut ialah negara pelanggan.[4]
Oxford English Dictionary menjejaki konsep negara satelit dalam bahasa Inggeris sejak seawal tahun 1780.[5] Pada masa perang atau ketegangan politik, negara-negara satelit kadangkala berfungsi sebagai zon penampan antara negara musuh dan negara yang mengawal negara-negara satelit tersebut.[6]
Lihat juga
- Imperialisme Amerika
- Republik pisang
- Negara penyangga
- Negara pelanggan
- Blok Timur
- Finlandisasi
- Neo-koloni
- Negeri naungan (Protektorat)
- Negara boneka
- Republik saudara
- Empayar Soviet
- Pertuanan (Suzerainty)
- Negeri lindungan
Nota
- ^ Betts, R. R. (Januari 1945). "The European Satellite States: Their War Contribution and Present Position". International Affairs. 21 (1): 15–29. doi:10.2307/3018989. JSTOR 3018989.
- ^ "Source: NATO website 2nd Footnote at bottom". nato.int. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 Ogos 2017. Dicapai pada 9 Mei 2018.
- ^ Sik, Ko Swan (1990). Nationality and International Law in Asian Perspective. Martinus Nijhoff Publishers. m/s. 39. ISBN 978-0-7923-0876-8.
- ^ [perlu rujukan]
- ^ "satellite, n. meanings, etymology and more". Oxford English Dictionary (dalam bahasa Inggeris).
- ^ Wood, Alan (2005) [1990]. Stalin and Stalinism. Routledge. m/s. 62. ISBN 978-0-415-30732-1. Dicapai pada 2009-09-10.
Rujukan
- Langley, Andrew (2006), The Collapse of the Soviet Union: The End of an Empire, Compass Point Books, ISBN 0-7565-2009-6
- Merkl, Peter H. (2004), German Unification, Penn State Press, ISBN 0-271-02566-2
- Olsen, Neil (2000), Albania, Oxfam, ISBN 0-85598-432-5
- Rajagopal, Balakrishnan (2003), International law from below: development, social movements, and Third World resistance, Cambridge University Press, ISBN 0-521-01671-1
- Rao, B. V. (2006), History of Modern Europe Ad 1789–2002: A.D. 1789–2002, Sterling Publishers Pvt. Ltd, ISBN 1-932705-56-2
- Wettig, Gerhard (2008), Stalin and the Cold War in Europe, Rowman & Littlefield, ISBN 978-0-7425-5542-6
- Wood, Alan (2005), Stalin and Stalinism, Routledge, ISBN 978-0-415-30732-1
